Gençlerde AIDS neden artıyor? Ne yapmalı?

Türkiye’de 13 bin kayıtlı AIDS/HIV hastası var. Dünyada ise AIDS’li sayısı 37 milyon. Son yıllarda teşhis oranında artış görülüyor.

Sağlık Bakanlığı‘na göre, 2015’de teşhis konan toplam 2 bin 184 HIV (pozitif) vakası var. Bu hastalardan 27’si 15 yaşın altında, 15-19 yaş arasında 49 genç, 20-24 yaşlarında 276 ve 25-29 yaşlarında 425 kişi HIV pozitif tanısı konmuş. Her yıl HIV pozitif tanıısı alanların %26’ı 13-24 yaş aralığında.

Gençlerde AIDS neden artıyor?

Gençlerde korunmasız cinsel ilişki HIV bulaştırmada çok büyük risk yaratıyor. Özellikle cinsel ilişki sırasında korunmamak (kondom kullanmamak) bulaşmaya yol açıyor. Cinsel ilişki ister vajinal, ister oral isterse de anal (kadın veya erkek) olsun risk vardır. Yanlış bilinen bir noktayı da düzeltmek lazım: AIDS öpüşmeyle, dokunmayla ya da tuvalet yoluyla bulaşmaz.

AIDS nedir?

HIV (İnsan İmmün Yetmezlik Virüsü) ile enfekte olunduğunda, o kişi HIV pozitif olur. Bu virüs bağışıklık sisteminin zayıflamasına neden olarak zamanla enfeksiyonlara ve bazı kanser türlerine karşı koruma yeteneğimizi zayıflatır. Bu aşamadan sonra kişi AIDS (Edinilmiş Bağışıklık Yetmezliği Sendromu) hastası olarak anılır.

AIDS/HIV enfeksiyonunu akla getirebilecek bulgu ve belirtiler nelerdir?

• Hızlı kilo kaybı
• Kuru öksürük
• Tekrarlayan ateş veya gece terlemeleri
• Derin ve açıklanamayan yorgunluk
• Büyümüş koltuk altı, kasık veya boyun lenf bezleri
• Bir haftadan fazla süren ishal
• Ağızda, boğazda veya dil üzerinde beyaz noktalar ya da alışılmamış lekeler
• Sık tekrarlayan zatüre
• Deri, ağız, burun üzerinde veya göz kapaklarının içinde kırmızı, pembe veya morumsu veya lekeler
• Hafıza kaybı, depresyon ve diğer nörolojik bozukluklar.

AIDS Virüsü (HIV) nasıl bulaşır?

• Kan (adet kanı dahil) ve kan ürünleri
• Semen ve seminal sıvı
• Vajinal salgılar
• Anne sütü
• Aynı enjektörün kullanımı (özellikle damar içi uyuşturucu)
• Dövme ve piercing
• Kaza ile enjektör iğnesinin ele batması (HIV pozitif kişinin)
• Kan nakli
• Çocuk doğurma (anneden bebeğe)
• Emzirme
• Organ nakli (organ verici HIV pozitif ise)

AIDS tedavisi var mı?

Maalesef gerek erişkinler gerekse de aileler çocuklarının AIDS’li olduğunu gizliyor. Bunun nedeni damgalanma ve dışlanma korkusu. Yakın zamana kadar çaresiz bir hastalık olarak tanımlanan AIDS artık kontrol edilebilir bir hastalık. Hastalar neredeyse hiç yan etkileri olmayan, günde 1 veya 2 tablet kullanarak hastalık bastırılıyor, tedavi oluyor. Yeni tedavilerle hastaların kanındaki virüs neredeyse sıfırlanıyor ve sosyal hayatlarında bulaşma ihtimali ortadan kalkıyor.

Gençlerde AIDS neden artıyor diye soracağımıza çevremizi bilgilendirmek hepimizin sorumluluğu diye düşünüyorum…